Preżenti: ix-xogħlijiet tal-wirja immersiva

Mona Lisa, Il-Mona Lisa

Dan ir-ritratt ta’ Leonardo da Vinci huwa wieħed mill-aktar ritratti femminili famużi fid-dinja. L-identità tal-mudell ġiet soġġetta għal diversi interpretazzjonijiet. Issa hija aċċettata li hija ta' Lisa Gherardini, mart negozjant tad-drappijiet Florentin. Il-fama ta’ dan ix-xogħol hija dovuta għat-tbissima enigmatika tiegħu kif ukoll għall-ħakma teknika tal-artist, partikolarment fir-rendiment tad-dettalji u l-użu tal -sfumato . Dan ir-ritratt jinkorpora l-ideal tas-sbuħija u l-umaniżmu tar-Rinaxximent Taljan.

‍

Idoli Ċikladiċi

‍

‍

‍

‍

Dawn l-idoli tal-irħam abjad instabu fir-reġjun taċ-Ċikladi (fil-Greċja) u fl-Anatolja (illum it-Türkiye). Dawn imorru lura għall-Età tal-Bronż, madwar 3200 sa 2000 QK. L-idoli spiss ikunu stilizzati u ġeometriċi. Ġeneralment jippreżentaw forom umani simplifikati, b'irjus ovali, torsi ċatti u riġlejn skematiċi ħafna. Huwa diffiċli li wieħed jgħid b'ċertezza x'kienet il-funzjoni ta' dawn il-figurini femminili, iżda jidher li kienu marbuta ma' kult tal-fertilità u l-fekundità. Id-dehra raffinata tagħhom ispirat parzjalment artisti tas-seklu 20 bħal Picasso, Modigliani u Brancusi.

‍

Il-qassisin

Għalkemm kull ċivilizzazzjoni antika żviluppat kulti u panteoni distinti, kollha kellhom il-ħtieġa li jaħtru intermedjarji fost il-mortali biex jikkomunikaw mad-divinitajiet. Dan huwa r-rwol li għandhom il-qassisin u l-adoraturi. Din il-pożizzjoni spiss kienet tagħtihom ċertu poter politiku u influwenza konsiderevoli. Diversi nisa matul l-antikità kellhom dawn il-pożizzjonijiet ta’ influwenza. Responsabbli għat-talb u r-ringrazzjament lid-divinitajiet, is-saċerdoti għenu biex tinżamm l-armonija bejn id-dinja tad-dinja u d-dinja divina.

‍

‍

Din l-istatwa tal-ġebla ramlija Eġizzjana, li tmur lura għas-seklu 15 QK, tirrappreżenta qassisa, figura ewlenija fir-reliġjon tal-Eġittu tal-qedem. Is-saċerdoti kellhom rwol kruċjali fir-ritwali reliġjużi u spiss kienu assoċjati ma' tempji ddedikati lil divinitajiet speċifiċi. Hawnhekk hija murija żżomm sistrum, strument mużikali sagru użat f'ċerimonji reliġjużi biex tinvoka l-preżenza tal-allat u tkeċċi l-ispirti ħżiena. Dawn ir-rappreżentazzjonijiet juru l-importanza tan-nisa fiż-żamma tal-prattiki reliġjużi u fil-komunikazzjoni mad-divin. Minbarra l-funzjonijiet reliġjużi tagħhom, is-saċerdoti setgħu jeżerċitaw influwenza politika, ħafna drabi bħala konsulenti u figuri ta’ poter fis-soċjetà Eġizzjana.

‍

‍

L-aduraturi kienu saċerdoti ta’ grad għoli ddedikati lil divinitajiet bħal Hathor jew Amun, partikolarment fin-nofsinhar tal-Eġittu matul ir-Renju l-Ġdid. It-titlu tagħhom għollahom għall-istatus ta’ konsorti fuq l-art tal-alla suprem. Huma kienu investiti b'responsabbiltajiet reliġjużi u politiċi konsiderevoli, mexxew ritwali sagri u xi kultant eżerċitaw influwenza politika li setgħet tkun daqs dik tal-fargħun.

‍

Din l-istatwa tirrappreżenta lil Karomama, adoratriċi divina ta' Amun, fit-twettiq tad-dmirijiet tagħha. Hija murija timxi saqajha ħafja u xxejjar sistrums, strumenti mużikali sagri użati biex jinvokaw il-preżenza tal-allat u jkeċċu l-ispirti ħżiena. Ir-raffinament ta’ din l-iskultura, kif ukoll id-dekorazzjoni sofistikata tagħha intarsjata bid-deheb, jagħmluha eżempju partikolarment notevoli tal-arti ta’ dan il-perjodu, li jenfasizza kemm ir-rwol sagru ta’ Karomama kif ukoll il-ħila tal-artiġjani Eġizzjani.

‍

‍

Is-Sinjura ta' Auxerre hija skultura tal-ġebla tal-ġir li tmur lura għall-aħħar tas-6 seklu jew il-bidu tal-5 seklu QK. Ġie skopert fl-1907 fil-belt ta' Auxerre, fil-Burgundy, Franza, li minnha ħa ismu. Din l-istatwa hija waħda mill-aktar eżempji notevoli tal-arti Griega arkaika skoperta barra l-Greċja. Oriġinarjament kien miżbugħ b'kuluri jgħajtu u kontrastanti. Magħmul madwar is-sena -640/-620, dan jixhed l-influwenza stilistika orjentali minħabba l-kuntatti bejn il-Griegi u popli Mediterranji oħra bħall-Eġizzjani jew l-Assirjani. In-nuqqas ta' attributi jew iskrizzjonijiet distintivi tal-istatwa jagħmel l-identifikazzjoni preċiża diffiċli, iżda l-qagħda tagħha wasslet lil xi studjużi biex jispekulaw li tista' tkun figura reliġjuża. 

‍

‍

Nisa tal-poter

Biex jaffermaw l-importanza u l-istatus tagħhom, xi nisa b'saħħithom jilbsu l-attributi tal-ilbies ta' saċerdotessi jew saħansitra ta' ċerti allat.

‍

Hawnhekk, Livia, mart l-ewwel imperatur Ruman, Ottavian Augustus (-63/14), hija rappreżentata bħala Ceres, l-alla Rumana tal-agrikoltura u l-fertilità. Magħrufa għall-għerf politiku tagħha u l-influwenza fuq żewġha u binha, l-Imperatur Tiberju, hija saħħet l-istatus tagħha u leġittimizzat il-poter tagħha fi ħdan l-Imperu Ruman billi rrappreżentat lilha nnifisha bħala alla mara.

‍

‍

‍

Din l-istatwa tal-irħam, li tmur lura għat-2 jew it-3 seklu WK, tirrappreżenta lill-Imperatriċi Rumana Julia Domna. L-imperatriċi Rumana ta’ oriġini Sirjana hija rappreżentata hawn taħt l-iskuża ta’ qassisa ta’ Isis. Din ir-rappreżentazzjoni tenfasizza s-sinkretiżmu reliġjuż ta’ dak iż-żmien, fejn kulti bħal dak ta’ Isis, alla Eġizzjana, kienu preżenti u influwenti f’diversi żoni tal-Mediterran, sa Ruma, pereżempju.

‍

Il-mużi

Fil-mitoloġija Griega, il-Mużi huma d-disa’ wlied bniet tal-alla Żews. Kull wieħed minnhom huwa marbut ma' arti partikolari: poeżija epika, poeżija lirika, żfin, mużika, elokwenza u retorika, teatru, għana u traġedja, storja, u astronomija... Arti kollha li għandhom post ċentrali fil-qima. Odi, poeżiji u għanjiet intużaw biex jonoraw l-allat u l-allat. Illum, fil-lingwaġġ komuni, nirreferu għal nies li jispiraw artisti bħala "muża."

‍

‍

‍

‍

F'dawn il-pitturi mal-ħajt misjuba f'Pompej, il-mużi Terpsichore, Melpomene u Calliope jistgħu jiġu rikonoxxuti mill-attributi tagħhom.

‍

‍

Pilloli u papiri

‍

‍

Din it-tavla tittraskrivi innu kompost fit-tieni millennju QK, li jfaħħar lill-alla Sumerjana Innana. Din il-poeżija hija xogħol Enheduanna, saċerdota l-kbira u prinċipessa tal-Imperu Akkadjan fil-Mesopotamja, meqjusa bħala l-ewwel poetessa magħrufa fl-istorja. F’dan l-innu, Enheduanna tiċċelebra l-qawwa tal-alla mara filwaqt li tesplora mumenti ta’ wġigħ minn ħajjitha stess, u b’hekk iżżid dimensjoni personali mat-tifħir reliġjuż.

‍

‍

Il-Papiru Didot huwa manuskritt antik skopert fl-Eġittu li jmur lura għall-perjodu Ptolemajku, li jmur lura għal madwar il-50 sat-30 QK. Jaf ismu lill-eks sid tiegħu, Ambroise Firmin-Didot, stampatur Franċiż tas-seklu 19. Il-Papiru Didot fih varjetà ta’ testi miktuba bil-Grieg antik, li wħud minnhom huma xogħlijiet poetiċi, bħall-Epitaffiju ta’ Seikilos.

‍

Dawn l-isteli tal-irħam li jmorru lura għad-9 sas-seklu 10 AD ġejjin mill-Eġittu u jagħtu xhieda tal-prattiki funerarji u kommemorattivi tal-era Iżlamika. Iġorru l-ismijiet tal-mejtin u huma mżejna b'disinji ġeometriċi u kalligrafiċi.

‍

‍

‍

‍

‍

Kożmetiċi

‍

Fl-Eġittu tal-qedem, il-kożmetiċi kellhom post essenzjali fil-ħajja ta’ kuljum. Marbuta mill-qrib ma' prattiki reliġjużi u protezzjoni spiritwali, kienu assoċjati wkoll mal-ġid, is-saħħa u s-sbuħija. L-Eġizzjani użaw varjetà ta’ sustanzi naturali biex joħolqu l-kożmetiċi tagħhom, inkluż il-kohl, l-aktar eyeshadow ikoniku, magħmul minn minerali bħall-galena u l-malakita. Il-vażetti u l-paletti tal-mejkapp kienu oġġetti prezzjużi u mżejna b'mod rikk, ħafna drabi magħmula mill-ġebel, l-avorju jew l-injam, u kienu jintużaw biex jaħżnu u jħalltu prodotti kożmetiċi. Imżejna b'motivi reliġjużi jew simboli protettivi, dawn l-oġġetti jagħtu xhieda tal-importanza mogħtija lis-sbuħija u r-ritwali fiċ-ċivilizzazzjoni Eġizzjana tal-qedem. Il-kwalità u s-sofistikazzjoni tal-kożmetiċi u l-kontenituri tagħhom kienu jirriflettu l-istatus soċjali u l-ġid ta’ sidu.

‍

‍

‍

‍

It-Teżor ta' Boscoreale hija kollezzjoni notevoli ta' oġġetti skoperti f'villa Rumana li tinsab ħdejn Boscoreale, belt antika ħdejn Pompeii fl-Italja. Il-villa, midfuna taħt l-irmied vulkaniku waqt l-eruzzjoni tal-Vesuvju fis-sena 79 WK, ġiet skoperta mill-ġdid fis-seklu 19. It-teżor jinkludi kollezzjoni impressjonanti ta’ oġġetti tal-fidda, inklużi oġġetti tal-mejda, ġojjellerija, oġġetti tal-mejda u dekorazzjonijiet. Għalhekk joffri ħarsa siewja lejn il-ħajja ta' kuljum u l-lussu tal-aristokrazija Rumana ta' dak iż-żmien. Il-mirja tat-twaħħil b'mod partikolari kienu distinti mid-dehra prezzjuża tagħhom. Wieħed minn dawn il-mirja hawnhekk jirrappreżenta lin-ninfa Leda u lil Ġove trasformat f’ċinju. 

‍

‍

‍

‍

Il-pajsaġġ Mediterranju

‍

‍

Allat femminili

Id-divinitajiet femminili jokkupaw post sinifikanti fil-mitoloġiji u r-reliġjonijiet tal-baċir tal-Mediterran. Billi għandhom setgħat superjuri għal dawk tal-bnedmin, huma jinkorporaw aspetti primordiali tan-natura u l-eżistenza. Kull alla toffri protezzjoni f'żona partikolari. Billi jiddedikaw talb u offerti lilhom, il-fidili jfittxu li jiksbu l-favur tagħhom.

‍

Din il-maskra tad-deheb Feniċjana, li tmur lura għall-ewwel millennju QK, tista' tkun rappreżentazzjoni tal-alla mara Hathor. Hu nstab fil-belt ta’ Byblos (illum Jbeil fil-Libanu), fejn kien hemm santwarju li jonorah. Hathor, figura mill-mitoloġija Eġizzjana, kienet l-alla tal-ferħ, is-sbuħija, u l-imħabba.

‍

‍

L-alla Mesopotamjana Ishtar hija murija fuq din l-istella tas-seklu 8. QK Din l-alla tinkorpora l-imħabba, il-femminilità, iżda wkoll is-saħħa tal-gwerriera. Hawnhekk hi wieqfa fuq iljun, l-annimal emblematiku tagħha, u l-armi joħorġu minn spallejha. Ishtar gawdiet minn kult eċċezzjonalment twil, li dam kważi 10 sekli fil-Lvant Qarib tal-qedem kollu.

‍

‍

Fuq dan il-krater (vażun użat għat-taħlit tal-inbid fil-Greċja tal-qedem) jmur lura għas-seklu 4. Qabel l-era tagħna, teżisti rappreżentazzjoni tal-ħtif ta' Europa. Dan il-mit jirrakkonta kif Żews seduċa u ħataf lil Europa, prinċipessa Feniċja, billi ttrasforma ruħu f'barri abjad.

‍

‍

Isis hija alla Eġizzjana assoċjata mal-fertilità u l-imħabba. Spiss hija murija f'attitudni protettiva, takkumpanja lill-mejjet. Hawnhekk, il-ġest tagħha jfakkar fir-rwol ta’ dawk li kienu qed igawdu l-funeral li, waqt iċ-ċerimonji funebri, kellhom jesprimu kemm l-uġigħ tal-familja tal-mejjet iżda wkoll iqanqlu l-imħabba għad-divinitajiet.

‍

‍

Din l-istella tirrappreżenta lil Tanit, alla Punika assoċjata mal-fertilità. Iċ-ċivilizzazzjoni Punika, li kienet tinsab l-aktar madwar il-belt ta’ Kartaġni (il-lum Tunis), sparixxiet gradwalment wara bosta kunflitti mal-bliet Griegi.

‍

‍

Din l-istatwa Rumana tirrappreżenta figura femminili liebsa libsa li d-drapp tagħha jimita l-effett ta’ drapp imxarrab, tqil u twaħħal, u b’hekk jaċċentwa s-senswalità tal-ġisem. Maż-żmien, ġie supplimentat diversi drabi. Din l-istatwa tista’ tirrappreżenta alla mara, bħal Venere, jew figura mitoloġika, għalkemm l-identità preċiża tagħha tibqa’ inċerta.

‍

‍

Atena jew Minerva fost ir-Rumani hija l-alla tal-għerf u l-istrateġija militari. Din l-istatwa tirrappreżentaha bl-attributi tagħha: elmu, gorgoneion (ras skulturata ta' Medusa)... Din l-istatwa Rumana tal-ewwel seklu. wara l-era tagħna tissejjaħ ukoll il-Pallas ta’ Velletri. Din hija kopja Rumana ta' statwa Griega oriġinali. Fi tmiem is-seklu 18, ġiet irrestawrata minn skultur Taljan li għażel li jlesti l-partijiet neqsin tagħha. Huwa jżid id-driegħ tal-lemin tal-alla u l-elmu tagħha.

‍

‍

Din l-iskultura hija kopja Rumana ta’ xogħol tal-bronż attribwit lill-iskultur Grieg famuż Praxiteles. Din ix-xogħol jirrappreżenta lil Apollo lest biex joqtol gremxula.

‍

‍

Din l-iskultura tirrappreżenta lil Diana, l-alla tan-natura u l-kaċċa, f'poża dinamika, tiġri maġenb ċerv żgħir. Mis-seklu 16 'l hawn, kien parti integrali mill-kollezzjonijiet rjali Franċiżi u ġie esebit f'diversi kastelli tar-rejiet ta' Franza. Din il-kopja Rumana ħafna drabi hija assoċjata mal-Apollo Belvedere, skultura oħra attribwita lill-istess artist Grieg, Leochares. Din il-konnessjoni bejn iż-żewġ xogħlijiet tenfasizza l-influwenza tal-mitoloġija Griega fuq l-arti Rumana u tissottolinja l-importanza tar-rappreżentazzjoni tad-divinitajiet fil-kultura antika.

‍

Mara, imħabba u l-koppja

Ir-rappreżentazzjoni tal-mara f'koppja toffri għarfien siewi dwar in-normi u l-valuri li jdawru r-relazzjonijiet matrimonjali f'ħin partikolari.

‍

F’din il-pittura, l-artist Taljan Mantegna jpinġi l-Muntanja Parnassu, qrib Delfi. Fiċ-ċentru, huma enfasizzati l-maħbubin Mars u Venere, alla tal-gwerra u alla tal-imħabba. Huma mdawrin minn Apollo jdoqq il-lira, Merkurju u Pegasu, kif ukoll id-disa’ Mużi jiżfnu fl-ewwel pjan. Vulkan, ir-raġel ta’ Venere, josserva lill-maħbubin mill-forn tiegħu. Ikkummissjonata minn Isabella d'Este għall-istudjolo tagħha, il-pittura ta' Mantegna tieħu ispirazzjoni mill-patruna u minn żewġha biex toħloq il-koppja ċentrali.

‍

‍

Fl-Eġittu tal-qedem, fid-dar domestika, ir-rwol tal-mara kien fuq kollox dak ta’ sidt id-dar: kienet hi li kienet tmexxi l-amministrazzjoni tad-dar, il-qaddejja, eċċ. Hija kellha tkun mara miżżewġa devota. Dan huwa l-ispettur tal-iskribi Raherka u martu Meresankh, koppja immortalizzata fis-sena 2500 QK. Ir-raġel miexi, għandu ġilda iktar skura: jinkorpora l-azzjoni u x-xogħol barra mid-dar. Meresankh huwa kemxejn irtirat, f'pożizzjoni statika u aktar passiva. Meresânkh tadotta pożizzjoni protettiva u ta’ appoġġ lejn żewġha Raherka billi tgħannqu b’dirgħajha l-leminija.

‍

‍

‍

L-istatwi ta' Sepa u Nesa, minquxin madwar is-sena 2700 QK, huma fost l-eqdem rappreżentazzjonijiet daqs il-ħajja ta' nies notevoli fl-Eġittu tal-qedem. Dawn l-istatwi tal-ġebla tal-ġir kienu jintużaw biex jagħmlu l-preżenza tal-mejtin fl-oqbra eterna. Il-koppja hija ritratta b'mod idealizzat, li jirrifletti l-istatus soċjali tagħhom u l-ħajja eżemplari tagħhom. Din ir-rappreżentazzjoni tinkludi figura maskili li tiċċaqlaq u figura femminili statika. Nesa tinkorpora figura ideali taż-żgħożija, liebsa libsa stretta, li timmarka l-femminilità tagħha.

‍

‍

Iżda madwar il-Mediterran, is-sitwazzjonijiet jistgħu jkunu differenti ħafna għan-nisa minn kultura u era għal oħra. Iċ-ċivilizzazzjoni Etruska, pereżempju, li ġiet stabbilita fil-majjistral tal-Italja qabel il-wasla tar-Rumani, garantitat lin-nisa libertà u drittijiet konsiderevoli għal dak iż-żmien. Dan is-sarkofagu, magħruf bħala s-Sarkofagu tal-Konjuġi, li jmur lura għas-6 seklu Q.K., jurina li kienu jipparteċipaw f'banketti flimkien ma' żwieġhom. Ta’ min jgħid li dawn kienu mumenti strateġiċi ta’ alleanzi u laqgħat bejn il-familji. Hawnhekk, ir-raġel huwa muri wara martu, f’tgħanniqa li tpoġġihom it-tnejn fuq l-istess livell.  

‍

‍

‍

Il-familja

Il-figura tal-omm u t-tarbija hija rappreżentazzjoni frekwenti tan-nisa fl-Antikità fil-Mediterran.

‍

Dan il-bassoriljev mill-perjodu Ħitti, skopert fit-Turkija, juri xena ta’ kompliċità bejn omm u binha. It-tifel tagħha diġà kważi żagħżugħ, kif jindika l-istil tax-xagħar tiegħu. Din l-omm u t-tifel tagħha li diġà huwa adolexxenti jidhru qrib ħafna ta’ xulxin. L-omm tinsab fil-parti t'isfel tal-istela, bilqiegħda fuq sgabello, u b'affezzjoni tgħannaq liż-żagħżugħ.

‍

‍

Dan il-framment ta’ stela funerarja tal-irħam iddaħħal fl-arkitettura ta’ knisja Kristjana fit-Tessala. Il-ħolqien tiegħu jmur lura għas-seklu 5. qabel l-era tagħna. Tirrappreżenta żewġ nisa jħarsu lejn xulxin, lebsin tunika tas-suf Griega, il-peplos. Huma jżommu fjuri tal-peprin jew tar-rummien. L-identità tagħhom mhix magħrufa: huma omm u bint? Ta’ żewġ allat?

‍

‍

Din l-istella tal-irħam Atenjana tirrappreżenta lill-mejta mdawra minn ommha, uliedha u l-qaddejja tagħha.

‍

‍

Din ix-xena ta’ bankett funerarju, magħmula għall-ħabta tas-sena 225 WK, turi raġel nofsu mimdud fuq bank, iżomm tazza, filwaqt li f’saqajh hemm mara, ommu, murija fuq skala iżgħar.

‍

Ritratti u emozzjonijiet

Xogħlijiet tal-arti mid-dinja tal-qedem jiżvelaw uċuħ u ħajjiet minn xatt sa xatt ieħor tal-Mediterran. L-espressjoni tal-emozzjonijiet permezz tal-arti hija tradizzjoni antika, kif jidher mill-immaġni ta’ din il-mara Eġizzjana li kienet qed titnikket, li tgħolli idha fuq rasha b’lament, f’luttu fit-tieni millennju Q.K. Ir-rwol ta’ dawk li kienu qed ibatu waqt iċ-ċerimonji funebri Eġizzjani kien li jesprimu n-niket tal-familja tal-mejjet iżda wkoll li jqanqlu l-allat.

‍

‍

‍

‍

‍

‍

‍

Dan ir-ritratt, miżbugħ fuq l-injam, jirrappreżenta persuna mejta. Magħmula fi żmien il-ħajja tat-tfajla żagħżugħa, madwar it-2 seklu WK, instabet fuq il-mumja tagħha fir-reġjun ta’ Fayoum fl-Eġittu u ħadet post il-maskra funerarja. Huwa wieħed mill-eqdem ritratti miżbugħin mill-Antikità. Dawn il-pitturi juru kif il-kulturi jitħalltu u jinfluwenzaw lil xulxin permezz tal-interazzjonijiet tagħhom. Minkejja l-ħakma Rumana, iċ-ċivilizzazzjoni Eġizzjana żammet ir-ritwali funerarji tagħha ta' mumifikazzjoni, filwaqt li adottat il-moda tal-ħwejjeġ Rumana u rappreżentazzjoni artistika naturalistika ispirata mill-arti Griega.

‍

‍

‍

‍

Il-"Battalja ta' San Romano" hija serje ta' tliet pitturi minn Paolo Uccello magħmula fil-bidu tas-seklu 15. Kull waħda mill-pitturi turi episodju differenti tal-Battalja ta' San Romano, li seħħet fl-1432 bejn Firenze u Siena matul il-Gwerer bejn il-Belt-Stati Taljani. Il-pitturi huma notevoli għall-użu innovattiv tagħhom tal-perspettiva u d-deskrizzjoni dettaljata tagħhom tal-battalji u ż-żwiemel. Huma notevoli wkoll għall-kompożizzjoni kumplessa tagħhom u l-użu tad-dawl li jakkumpanja l-movimenti. Din is-sensiela ta' pitturi tikkostitwixxi eżempju bikri tal-istil tar-Rinaxximent Taljan.

‍

‍

La Belle Ferronnière huwa ritratt attribwit lil Leonardo da Vinci, magħmul madwar l-1490. Juri mara liebsa b'eleganza, imdawra tliet kwarti lejn ix-xellug. L-ilbies, il-ġojjellerija, u l-istil tax-xagħar tagħha huma tipiċi tal-moda tal-klassi medja għolja Milaniża fi tmiem is-seklu 15. L-identità tal-mara fil-pittura wasslet għal ħafna teoriji, iżda għadha inċerta. Xi wħud issuġġerew li tista’ tkun Lucrezia Crivelli jew Cecilia Gallerani, żewġ nisa assoċjati mal-qorti Sforza f’Milan.

‍

‍

Din l-iskultura tal-irħam, attribwita lil Christophe Cochet, tirrappreżenta mara b’sejf f’idejha. Mill-ħolqien tagħha fis-seklu 17, l-identità tagħha evolviet maż-żmien: ġiet identifikata suċċessivament bħala Lucretia, Cleopatra jew Dido, kollha figuri ta’ nisa tal-qedem li ħadu ħajjithom b’idejhom minn jeddhom.

‍

‍

"L-Istupru tan-Nisa Sabine" hija waħda mill-aktar xogħlijiet famużi tal-pittur Franċiż Nicolas Poussin, maħluqa għall-ħabta tal-1637-1638. Jiddeskrivi episodju leġġendarju fl-istorja ta’ Ruma fejn l-ewwel Rumani mmexxija minn Romulus qabdu lin-nisa tal-popli ġirien biex jagħmluhom bil-forza n-nisa tagħhom. Sorpriża, biża’, rabja, reżenjazzjoni... il-pittur jesplora varjetà ta’ emozzjonijiet f’din il-kompożizzjoni, waħda mill-aktar famużi fil-pittura Franċiża. Dan il-ħrafa ispira wkoll ħafna xogħlijiet mir-Rinaxximent sas-seklu 18, u ta lill-artisti l-opportunità li jpinġu karattri femminili fi tbatija u li jpinġu espressjonijiet ta’ biża’ u paniku.

‍

Din l-opra tal-iskultur Żvizzeru James Pradier turi l-poeta Sappho. Din il-figura letterarja ewlenija tal-antikità Griega ispirat ħafna artisti matul iż-żmien. Imwieled fl-aħħar tas-seklu 7 QK. Jingħad li fis-sena 200 QK fil-gżira ta' Lesbos, Sappho waqqfet skola ta' poeżija għan-nisa. Fost l-aktar poeżiji famużi tagħha hemm innu kommoventi lil Afrodite, fejn titlob biex tinħeles mill-imħabba li tħoss għal tifla żgħira.